Thiên chức làm mẹ là điều vô cùng thiêng liêng đối với bất kỳ người phụ nữ nào. Thế nhưng, không phải ai cũng có thể dễ dàng được hưởng niềm hạnh phúc ấy. Điều đáng lo ngại là vô sinh nữ đang có xu hướng ngày càng gia tăng và vẫn chưa nhiều chị em phụ nữ quan tâm đúng mức đến sức khỏe sinh sản của bản thân mình. Vậy, vô sinh nữ do nguyên nhân nào, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết ngay dưới đây.

Nguyên nhân gây nên vô sinh nữ

Để có thể thành công mang thai, cơ thể nữ giới cần phải có các yếu tố cần thiết sau:

• Quá trình rụng trứng: tức là buồng trứng phải giải phóng trứng trong các chu kỳ.
• Ống dẫn trứng mở: để trứng và tinh trùng có thể thuận lợi gặp nhau và tiến hành thụ tinh.
• Tử cung bình thường: phôi làm tổ dễ dàng.

Một trong những yếu tố này bị gián đoạn, tổn thương hay có những bất thường cũng có thể khiến cơ hội mang thai của phụ nữ giảm đi rất nhiều.

Rối loạn rụng trứng

Rối loạn rụng trứng, có nghĩa là quá trình rụng trứng ở chị em phụ nữ diễn ra không thường xuyên hoặc không diễn ra, dẫn đến vô sinh hiếm muộn. Điều này có thể do có bất thường trong việc điều chỉnh hormone sinh sản của vùng dưới đồi hoặc tuyến yên, hoặc các vấn đề trong buồng trứng gây ra rối loạn rụng trứng.

• Hội chứng buồng trứng đa nang ( PCOS ). PCOS gây mất cân bằng hormone, ảnh hưởng đến sự rụng trứng ở nữ giới. Ngoài ra, PCOS còn liên quan đến tình trạng kháng insulin và béo phì, lông mọc bất thường trên mặt hoặc cơ thể, tình trạng mụn trứng cá diễn ra thường xuyên. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh nữ.

• Rối loạn chức năng vùng dưới đồi. Hai hormone do tuyến yên sản xuất có trách nhiệm kích thích rụng trứng mỗi tháng – ( FSH ) và hormone luteinizing ( LH ). Căng thẳng về thể chất hoặc tinh thần quá mức, cơ thể quá béo hoặc quá gầy có thể làm gián đoạn sản xuất các hormone này và ảnh hưởng đến sự rụng trứng. 
• Suy buồng trứng sớm. Còn được gọi là suy buồng trứng nguyên phát, rối loạn này thường được gây ra bởi phản ứng tự miễn hoặc có thể do di truyền hoặc hóa trị liệu. Buồng trứng không còn sản xuất trứng và làm giảm sản xuất estrogen ở phụ nữ dưới 40 tuổi.
• Quá nhiều prolactin. Tuyến yên có thể gây ra sự sản xuất quá mức prolactin làm giảm sản xuất estrogen và có thể gây vô sinh. Thường liên quan đến một vấn đề về tuyến yên, điều này cũng có thể được gây ra bởi các loại thuốc bạn đang dùng để điều trị một bệnh khác.

Tổn thương ống dẫn trứng

Các ống dẫn trứng bị tổn thương hoặc chít hẹp, tắc nghẽn sẽ khiến cho tinh trùng không thể gặp được trứng hoặc chặn đường trứng được thụ tinh vào tử cung. Nguyên nhân gây tổn thương hoặc tắc nghẽn ống dẫn trứng có thể bao gồm:

• Bệnh viêm vùng chậu, nhiễm trùng tử cung và ống dẫn trứng do chlamydia, lậu hoặc nhiễm trùng lây qua đường tình dục.
• Di chứng từ lần phẫu thuật trước đó ở bụng hoặc xương chậu, bao gồm phẫu thuật mang thai ngoài tử cung.

Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi mô nội mạc thường phát triển trong tử cung lại phát triển ở các vị trí khác. Sự phát triển của mô này – và phẫu thuật cắt bỏ nó – có thể gây ra sẹo, làm tắc ống dẫn trứng. Lạc nội mạc tử cung cũng có thể ảnh hưởng đến niêm mạc tử cung, làm gián đoạn quá trình phôi đến tử cung làm tổ. Tình trạng này dường như cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản theo những cách ít trực tiếp hơn, chẳng hạn như làm hỏng tinh trùng hoặc trứng.

Tử cung hoặc nguyên nhân cổ tử cung

Một số nguyên nhân tử cung hoặc cổ tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản bằng cách can thiệp vào cấy ghép hoặc tăng khả năng sảy thai:

• Polyp lành tính hoặc khối u, u xơ trong tử cung khá phổ biến ở nữ giới. Một số có thể chặn ống dẫn trứng hoặc can thiệp vào việc phôi làm tổ, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ bị u xơ hoặc polyp vẫn có thể có thai tự nhiên.
• Lạc nội mạc tử cung gây sẹo hoặc viêm trong tử cung có thể ngăn cản phôi làm tổ.
• Bất thường tử cung xuất hiện từ khi sinh ra, chẳng hạn như tử cung có hình dạng bất thường, có thể cản trở khả năng làm mẹ của chị em.
• Hẹp cổ tử cung, có thể được gây ra bởi một dị tật di truyền hoặc tổn thương cổ tử cung.
• Đôi khi cổ tử cung không thể sản xuất loại chất nhầy tốt nhất để cho phép tinh trùng đi qua cổ tử cung vào tử cung.

Vô sinh không rõ nguyên nhân

Đôi khi, nguyên nhân gây vô sinh không bao giờ được tìm thấy. Một sự kết hợp của một số yếu tố nhỏ ở cả vợ và chồng có thể gây ra các vấn đề sinh sản không giải thích được. 

Dấu hiệu cảnh báo vô sinh nữ

Những bất thường ở chu kỳ kinh nguyệt

Ở nữ giới, những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt và rụng trứng có thể là triệu chứng của một số bệnh liên quan đến vô sinh hiếm muộn. Cụ thể:

• Chu kỳ bất thường: có thể máu kinh ra nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường. Bình thường, chu kỳ kinh kéo dài 3 – 7 ngày, nếu số ngày ra kinh quá ngắn (nhỏ hơn 3 ngày) hoặc quá dài (>7 ngày) thì đây đều là những dấu hiệu chị em cần cảnh giác.
• Chu kỳ kinh nguyệt không đều: Số ngày đến chu kỳ kinh tiếp theo hoàn toàn khác nhau, lúc ngắn, lúc dài và bạn hoàn toàn không dự đoán được lần có kinh tiếp theo của mình.

• Không thấy kinh nguyệt trong thời gian dài: nếu bạn không thấy kinh nguyệt trong 1 tháng thì đây không phải là điều cần quá lo lắng, tuy nhiên nếu như mất kinh trong vòng 3 tháng trở lên, bạn cần đến các trung tâm y tế khám càng sớm càng tốt.
• Đau dữ dội khi đến ngày “đèn đỏ”: đau bụng kinh là điều khá phổ biến với các chị em, nhưng nếu như bạn đột nhiên đau dữ dội hơn hẳn bình thường, khó thể chịu đựng được thì cần lưu ý, đây rất có thể là triệu chứng ban đầu của các bệnh liên quan đến vô sinh hiếm muộn ở nữ giới.

Triệu chứng bất thường do rối loạn một số hormone

Rối loạn hormone là một trong những nguyên nhân chính gây nên vô sinh ở nữ giới. Do đó, những dấu hiệu biểu hiện cho việc cơ thể đang có rối loạn hormone cũng có thể là những tín hiệu cảnh báo bạn đang gặp vấn đề về sức khỏe sinh sản và khả năng có con. Chúng có thể bao gồm:

• Làn da có sự thay đổi, nhiều mụn trứng cá hơn, dễ nám hơn.
• Ham muốn tình dục suy giảm
• Lông mọc bất thường ở ngực, mặt, cằm.
• Rụng tóc nhiều bất thường, tóc mỏng đi trông thấy
• Tăng cân mất kiểm soát
• Ngực tiết dịch dù bạn đang không trong giai đoạn cho con bú
• Cảm thấy đau, rát khi quan hệ tình dục

Các phương pháp điều trị vô sinh nữ

Điều trị vô sinh nữ phụ thuộc  rất nhiều vào nguyên nhân, độ tuổi, thời gian bị vô sinh và sở thích cá nhân của chị em phụ nữ. Bởi vì vô sinh là một rối loạn phức tạp, quá trình điều trị liên quan nhiều tới chi phí khám chữa, sức khỏe tâm lý. Các phương pháp điều trị vô sinh nữ đều hướng tới mục đích cố gắng khôi phục khả năng sinh sản thông qua thuốc hoặc phẫu thuật, hoặc giúp bạn mang thai với các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Kích thích rụng trứng bằng thuốc

Dùng thuốc điều hòa hoặc kích thích rụng trứng là phương pháp điều trị chính cho những phụ nữ bị vô sinh do rối loạn rụng trứng.

Các loại thuốc sinh sản thường hoạt động giống như các hormone tự nhiên – hormone kích thích nang trứng ( FSH ) và hormone luteinizing ( LH ) – để kích hoạt rụng trứng. Chúng cũng được sử dụng để giúp phụ nữ rụng trứng tốt hơn, tăng kích thước trứng và số trứng trưởng thành. Các thuốc thường dùng như:

• Clomiphene citrate. Clomiphene (Clomid) dùng đường uống, kích thích rụng trứng bằng cách làm cho tuyến yên tiết ra nhiều FSH và LH , kích thích sự phát triển của nang noãn.
• Gonadotropin. Thay vì kích thích tuyến yên tiết ra nhiều hormone hơn, tiêm gonadotropin giúp kích thích trực tiếp buồng trứng sản xuất nhiều trứng. 
• Metformin: được sử dụng khi kháng insulin là nguyên nhân gây nên hội chứng buồng trứng đa nang dẫn đến vô sinh. Metformin giúp cải thiện tình trạng kháng insulin, có thể cải thiện khả năng rụng trứng.
• Bromocriptine (Cycloset), một chất chủ vận dopamine, có thể được sử dụng khi các vấn đề rụng trứng là do sản xuất quá mức prolactin (hyperprolactinemia) bởi tuyến yên.

Rủi ro khi sử dụng thuốc kích trứng

Sử dụng thuốc kích trứng có thể mang đến một số rủi ro cho nữ giới, chẳng hạn như:

• Mang đa thai: thuốc dùng đường uống có nguy cơ mang đa thai khá thấp (dưới 10%) và chủ yếu là nguy cơ sinh đôi. Nguy cơ này tăng lên đến 30 phần trăm với thuốc tiêm. Nói chung, khi càng mang nhiều thai nhi, nguy cơ chuyển dạ sớm, nhẹ cân và các vấn đề phát sinh sau này càng lớn. 
• Hội chứng quá kích buồng trứng ( OHSS ). Tiêm thuốc kích trứng để gây rụng trứng có thể gây ra OHSS, khiến cho buồng trứng sưng và đau. Các dấu hiệu và triệu chứng thường biến mất mà không cần điều trị, và bao gồm đau bụng nhẹ, đầy hơi, buồn nôn, nôn và tiêu chảy.

Phục hồi khả năng sinh sản: Phẫu thuật

Một số thủ tục phẫu thuật có thể khắc phục vấn đề hoặc cải thiện khả năng sinh sản của phụ nữ. Tuy nhiên, phương pháp điều trị phẫu thuật cho khả năng sinh sản là rất hiếm trong những ngày này do sự thành công của các phương pháp điều trị khác. Chúng bao gồm:

• Phẫu thuật nội soi: Phương pháp phẫu thuật này có thể loại bỏ hoặc sửa chữa những bất thường để giúp cải thiện cơ hội mang thai cho người bệnh. Phẫu thuật có thể liên quan đến việc điều chỉnh hình dạng tử cung bất thường, loại bỏ polyp nội mạc tử cung và một số loại u xơ làm lệch khoang tử cung hoặc loại bỏ dính vùng chậu hoặc tử cung.
• Phẫu thuật vòi trứng: Nếu ống dẫn trứng của bệnh nhân bị tắc hoặc chứa đầy chất lỏng, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nội soi để loại bỏ chất kết dính, làm giãn ống dẫn trứng. 

Hỗ trợ sinh sản

Các phương pháp hỗ trợ sinh sản được sử dụng phổ biến nhất bao gồm:

• Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI). Trong quá trình IUI, hàng triệu tinh trùng khỏe mạnh của người chồng đã được lọc, rửa bơm vào trong tử cung người vợ khi gần với thời điểm rụng trứng.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Điều này liên quan đến việc lấy trứng trưởng thành từ một người vợ, thụ tinh chúng với tinh trùng của người chồng trong phòng thí nghiệm, sau đó chuyển phôi vào tử cung sau khi thụ tinh thành công. IVF hiện nay đang là công nghệ hỗ trợ sinh sản hiệu quả nhất. Một lần tiến hành IVF có thể mất vài tuần, trong thời gian đó, yêu cầu xét nghiệm máu thường xuyên và tiêm hormone hàng ngày.

Phòng ngừa vô sinh nữ

Bất kỳ người phụ nữ nào cũng mong muốn có những bé yêu của riêng mình, được làm mẹ là điều vô cùng hạnh phúc. Để bảo vệ thiên chức thiêng liêng này, chị em phụ nữ cần biết cách phòng ngừa vô sinh ngay từ hôm nay.

• Duy trì cân nặng khỏe mạnh: nữ giới thừa cân hay thiếu cân đều có nguy cơ rối loạn rụng trứng. Do đó, hãy giữ trọng lượng của mình trong giới hạn khỏe mạnh để phòng ngừa vô sinh. Nếu bạn muốn giảm cân, hãy tập thể dục vừa phải kết hợp với chế độ ăn phù hợp.
• Không hút thuốc lá: theo nhiều nghiên cứu, thuốc lá có rất nhiều tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản của chị em phụ nữ, chưa kể đến sức khỏe nói chung và sức khỏe thai nhi sau này. Nếu bạn có thói quen hút thuốc và đang có ý định mang thai, hãy bỏ ngay từ bây giờ.
• Hạn chế uống rượu: thường xuyên uống rượu có nồng độ cồn cao có thể dẫn đến chức năng sinh sản suy giảm. Nếu bạn dự định có thai, hãy tránh uống rượu và tuyệt đối không uống rượu khi đang mang thai.
• Giảm căng thẳng, stress: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng stress, căng thẳng diễn ra liên tục trong thời gian dài có thể khiến nữ giới rối loạn rụng trứng, mất cân bằng hormone, khả năng mang thai tự nhiên giảm sút. Và những phụ nữ dễ stress cũng có kết quả điều trị vô sinh kém hơn. Do đó, hãy biết cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, tham gia các khóa yoga, thiền, khiêu vũ,… có thể giúp bạn hạn chế, giải tỏa căng thẳng hiệu quả.

Vô sinh luôn là nỗi bất hạnh của những người phụ nữ, hãy liên hệ ngay tới các chuyên gia sức khỏe sinh sản khi thấy mình có những dấu hiệu, triệu chứng nghi ngờ vô sinh, hiếm muộn. Trong khuôn khổ bài viết không thể trình bày nhiều khía cạnh hơn về vô sinh nữ. Tuy nhiên, với những thông tin cung cấp ở trên, hy vọng bạn đã hiểu phần nào về căn bệnh vô sinh nữ, nguyên nhân cũng như cách điều trị nó. 

Mọi thắc mắc liên quan đến vấn đề hiếm muộn vô sinh cần giải đáp ngay, xin vui lòng liên hệ qua đường dây nóng:
Tổng đài 18006304 (miễn cước) Hoặc Hotline ZALO/VIBER: 0917214851 – 0975284017

Phương Anh

– – – – – – – – – – 

Xem thêm: 

► Bước đột phá mới trong điều trị hiếm muộn đã giúp các gia đình có con

► Bị đa nang buồng trứng, sau 2 lần làm IUI thất bại, phương pháp này đã giúp tôi có con

► Kinh nguyệt không đều khó thụ thai- đã có phương pháp giúp nhanh có con

►  Linh Tự Đan – Giải pháp hiệu quả trong hỗ trợ điều trị vô sinh hiếm muộn giúp các cặp vợ chồng có con

*Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh